Στα τέλη του περασμένου Απριλίου το διαστημικό τηλεσκόπιο «Σουίφτ» εντόπισε την πιο απόμακρη έκρηξη ακτίνων γάμμα της οποίας η πηγή αποδείχτηκε τελικά, την περασμένη εβδομάδα, ότι βρίσκονταν σε απόσταση 13,04 δισ. ετών φωτός!
Η απόσταση αυτή εντοπίζει το φαινόμενο μόλις 630 εκατ. χρόνια μετά την γέννηση του Σύμπαντος! Η προηγούμενη πιο απόμακρη έκρηξη είχε εντοπιστεί τον Σεπτέμβριο του 2008 σε απόσταση 190 εκατομμυρίων ετών φωτός πλησιέστερα στη Γη.Στους μήνες που πέρασαν από τη νέα παρατήρηση του «Σουίφτ» διάφορες μελέτες που έγιναν με τα μεγαλύτερα τηλεσκόπια του κόσμου μάς αποκάλυψαν ότι η έκρηξη προερχόταν από τον εκρηκτικό θάνατο ενός από τα πρώτα γιγάντια άστρα που γεννήθηκαν στο Σύμπαν.
Και, απ’ ό,τι φαίνεται, η έκρηξη αυτή σηματοδότησε τη γέννηση μίας Μαύρης Τρύπας. Τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιούμε μια ολόκληρη αρμάδα διαστημοσυσκευών στην προσπάθειά μας να κατανοήσουμε τις Μαύρες Τρύπες καλύτερα. Σ’ αυτή τη διερεύνηση τα τελευταία πέντε χρόνια μάς έχει βοηθήσει πολύ η τοποθέτηση στο Διάστημα του τροχιακού τηλεσκόπιου «Σουίφτ».
Αναζήτηση
Αποστολή του είναι η διερεύνηση των υπέρλαμπρων «εκρήξεων ακτίνων γάμμα» και η αναζήτηση αυτών των πιο μυστηριωδών φαινομένων στο Σύμπαν. Φυσικά, για να βρούμε κάτι που κρύβεται μέσα στο σκοτάδι, είμαστε αναγκασμένοι να εντοπίσουμε τα αποκαλυπτικά σημάδια που αφήνει πίσω του.
Τα όργανα που μεταφέρει το «Σουίφτ» είναι σχεδιασμένα για να καταγράφουν τις εκρήξεις των ακτινοβολιών υψηλής ενέργειας. Επειδή οι ακτίνες γάμμα δεν μπορούν να εισχωρήσουν στη γήινη ατμόσφαιρα, χρησιμοποιούμε τηλεσκόπια σαν το «Σουίφτ» στο Διάστημα, που διαθέτουν μια απρόσκοπτη άποψη του Σύμπαντος σ’ αυτού του είδους τις ακτινοβολίες.
Οι παρατηρήσεις που κάναμε σε χιλιάδες πηγές εκρηκτικών ακτίνων γάμμα που εντοπίστηκαν όλα αυτά τα χρόνια, μας αποκάλυψαν ότι πρέπει να βρίσκονται σε μεγάλες αποστάσεις από τη Γη, αν και δεν έχει εξηγηθεί ακόμη πλήρως τι είδους αντικείμενα θα μπορούσαν να εκτοξεύσουν μέσα σε μερικά δευτερόλεπτα τόση ενέργεια όση θα απελευθερώσει συνολικά ο Ηλιος στη διάρκεια της ζωής του τών δέκα δισ. ετών.
Εν τούτοις, πολλοί επιστήμονες θεωρούν ότι οι εκρηκτικές αυτές ακτινοβολίες γάμμα ίσως να προέρχονται από τη σύγκρουση άστρων νετρονίων μεταξύ τους, ενώ άλλοι ότι προέρχονται από την έκρηξη τεραστίων άστρων «υπερνόβα», πολλαπλάσιας δηλαδή ενέργειας από τις απλές εκρήξεις σουπερνόβα.
Αλλες πάλι ακτινοβολίες γάμμα προέρχονται από πολύ πιο κοντά αφού οι πηγές τους βρίσκονται στο εσωτερικό του Γαλαξία μας και είναι διαφορετικές από τις εκρηκτικές εκπομπές ακτίνων γάμμα, γιατί λάμπουν διαρκώς και όχι στιγμιαία. Μερικοί επιστήμονες υποθέτουν επίσης ότι οι ακτινοβολίες αυτές προέρχονται από «αστροσεισμούς» στην επιφάνεια περιστρεφόμενων μαγνητικών πάλσαρ στα οποία δόθηκε η ονομασία «μαγνητάρ», το μαγνητικό πεδίο των οποίων φτάνει να είναι 1.000 τρισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερο από της Γης.
Κοσμικές δυνάμεις και μαύρες τρύπες
Η εξερεύνηση του Σύμπαντος των ακτίνων γάμμα άρχισε στα μέσα της δεκαετίας του 1960 και αποδείχτηκε ότι είναι γεμάτο υψηλές ενέργειες, με δραματικά και βίαια φαινόμενα. Γι’ αυτό άλλωστε στον ουρανό των ακτίνων γάμμα, τα νέφη του γαλαξιακού δίσκου φαίνονται να είναι ιδιαίτερα λαμπερά, ενώ αντίθετα δεν φαίνονται καθόλου τα μεμονωμένα άστρα. Η ακτινοβολία γάμμα εκπέμπει φωτόνια που διαθέτουν ενέργεια 40 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από την ενέργεια των φωτονίων του ορατού φωτός.
Τέτοιου είδους ακτινοβολία εκπέμπεται, μεταξύ των άλλων, από τα πάλσαρ, τα γοργά περιστρεφόμενα μικροσκοπικά άστρα που αποτελούνται αποκλειστικά από νετρόνια. Την ίδια ακτινοβολία εκπέμπουν επίσης και τα απόμακρα κβάζαρ, οι τεράστιες Μαύρες Τρύπες που βρίσκονται στους πυρήνες απόμακρων γαλαξιών, ενώ οι εκρήξεις ακτίνων γάμμα εντοπίζονται επίσης και κατά την σύγκρουση και ενσωμάτωση δύο άστρων νετρονίων.
Κι έτσι, καθώς η επιστήμη και η φαντασία του σύγχρονου ανθρώπου προσπαθεί να κατανοήσει ένα Σύμπαν γεμάτο με απίθανες κοσμικές δυνάμεις κι επικίνδυνες Μαύρες Τρύπες, μπορούμε να παρηγορηθούμε με την σταθερότητα ενός κόσμου που, προς το παρόν τουλάχιστον, περιφέρεται γύρω από ένα σταθερό άστρο σ’ έναν από τους σπειροειδείς βραχίονες του Γαλαξία μας.
Διονύσης Π. Σιμόπουλους
πηγή : [link]
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σας ενημερώνουμε ότι τα σχόλια θα αναθεωρούνται πριν δημοσιευτούν στο blog επειδή, όπως φάνηκε στην πορεία, κάποιοι χρησιμοποιούν την αμεσότητα της δημοσίευσης για να προσβάλλουν το blog και τους αναγνώστες του.
Δεν πρόκειται να λογοκρίνεται κανένα σχόλιο που θα περιλαμβάνει καλοπροαίρετη κριτική ή θα διορθώνει κάποιο δικό μας σφάλμα. Τα μόνα σχόλια που θα απορρίπτονται είναι τα υβριστικά και τα spam.
ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΑΣ ΘΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΕΙ ΤΟ ΣΥΝΤΟΜΟΤΕΡΟ ΔΥΝΑΤΟ.